Maatje van der Stel

Toen Maatje van der Stel in Nisse kwam wonen, hoorde ze al snel over bacterievuur en hielp ze als vrijwilliger mee met het bestrijden. Al bramen snoepend geniet ze van het buiten zijn en in het veld leerde ze dat niet ieder verkleurd takje wijst op bacterievuur. 

Ik ben Maatje van der Stel en ik ben begin zeventiger jaren in Nisse, in de Zak van Zuid-Beveland, komen wonen. Ik hoorde toen al snel over bacterievuur. In het rijke meidoorngebied met veel fruitkwekers was er grote angst voor uitbraak en verspreiding van deze ziekte. Met hele meidoornhagen werd korte metten gemaakt en besmette struiken werden verbrand. Gelukkig zijn ondertussen  goede afspraken gemaakt over controle en bestrijding, zodat ik deze barre maatregelen niet meer waarneem. Toch is oplettendheid geboden en blijft er werk aan de winkel. Fruitkwekers inspecteren de boomgaarden, Natuurmonumenten let op haar bezit en SLZ controleert en grijpt in bij particulieren als dat overeengekomen is.

Gewapend met snoeischaren en zagen gingen we in de zomer als echte strijders op pad: ten strijde tegen bacterievuur. Getooid met een verfspuitbus met gemeen oranje en een spiritussproeier leek het alsof we iets onoorbaars gingen doen. Het tegendeel was waar; met een medewerker en andere vrijwilligers trok ik de natuur in voor het goede doel! Met ervaren professionals als Kees Tonkens of Johan Calle leerde ik in het veld snel veel over bacterievuur. Niet ieder verkleurd takje wijst immers op bacterievuur. De bestrijdingswijze is gelukkig veranderd. Wegknippen of afzagen van besmette delen zodat ze verdrogen, volstaat al snel. Gereedschap desinfecteren is van groot belang. Bomen die een grote besmetting hebben, soms slechts zichtbaar aan kleine maar veel verspreide aantastingen, worden met verf gemerkt en later door SLZ of de eigenaar geheel afgezaagd en zo nodig opgeruimd.

Holbolle weitjes en prachtige oude bomen

Hoewel ik me voorstelde om rondom Nisse in het heggengebied bij wandelingen als speurneus voor bacterievuur te gaan fungeren, bleek de aanpak anders. SLZ gaat op verzoek van de eigenaren hagen van allerlei prachtige weitjes inspecteren. Als vrijwilliger mocht ik mee en wandelde ineens op plekjes waar je normaal niet komt tijdens gezonde, leerzame en ontspannende dagjes-uit. Gezellig en relaxed; bovendien hadden we het geluk weinig bacterievuur te vinden. Een goed jaar zogezegd! En zo genoten we van het spaarzame, nuttige werk. Al bramen snoepend in holbolle weitjes met drinkputten ontdekten we een steenuiltje, zwaluwen en prachtige oude bomen. We maakten ons zorgen over een onvriendelijke ram, werden achtervolgd door een vriendelijke groep schapen, ontweken de stier en verbaasden ons over een relaxte Zeeuwse knol. Over hekken, onder prikkel- of stroomdraad langs stekelige hagen van bramen en brandnetels vonden we de meidoornhagen vol rode bessen, die in de meimaand hun witte geurige bloesempracht ten toon spreiden als hét plaatje van de Zak: waard om te behouden en te beschermen. Geweldig dat particuliere eigenaren hun weitjes als vanouds in standhouden en laten onderhouden.  

Meidoornhagen

De meidoornhagen zijn niet overal even mooi en sterk. Je ziet omvorming door andere haagplanten zoals sleedoorn en overwoekering door bramen. Soms zijn struiken verzwakt door eerdere of andere aantasting, gebrek op hun standplaats of onvoldoende onderhoud. SLZ heeft kennis en kunde voor het inspectiewerk, dat ze uitvoert van half mei tot eind september ook elders in Zeeland. Verschillende malen bezoekt ze het particuliere bezit. Een provinciale subsidie en een vergoedingsregeling dekken de kosten. Het is niet duidelijk hoe dat in de komende jaren bekostigd gaat worden, maar een ding is duidelijk: bacterievuur moet bestreden! Een aanrader om als vrijwilliger aan mee te werken en een geweldige vrijetijdsbesteding met de SLZ-bus de Zak rond en ongekende paden in de natuur verkennen. Superleuk voor jong en oud! En burgerparticipatie!